Jaarrekening consolideren, controle over het geheel

Als er dus sprake is van een zogenaamde moederbedrijf met dochterondernemingen-situatie. In de geconsolideerde jaarrekening dienen de activa, passiva en kasstromen van de dochterondernemingen opgenomen te worden. Ook als je niet verplicht bent om te consolideren, wil je dit om inzicht te krijgen in het geheel van de bedrijfsactiviteiten.

Het niet-consolideren van de dochterondernemingen kan resulteren in onnauwkeurige en misleidende informatie, wat kan leiden tot financiële en juridische gevolgen. Een geconsolideerde jaarrekening zorgt ervoor dat dubbele rapportage wordt voorkomen en de gegevens consistent blijven. Resultaat: transparantie, nauwkeurigheid en vergelijkbaarheid van de financiële rapporten.

Als de moederonderneming 'zeggenschap' heeft over een dochter moet zij de jaarrekening consolideren. Zeggenschap betekent het hebben van de mogelijkheid om het financiële en operationele beleid van een (dochter-) onderneming te beïnvloeden om voordelen te behalen uit haar activiteiten. In de praktijk is dat zo als je de meerderheid, dus meer dan de helft, van de stemmen (rechten) hebt of het hoogste percentage aandelen. Dit wordt ook wel het meerderheidsbelang genoemd. 

Buiten dat een geconsolideerde jaarrekening verplicht is, is het ook een goede manier om gemakkelijk een overzicht in financiële kengetallen te creëren van uw bedrijfscijfers voor de centrale leiding. Een gezamenlijke jaarrekening of geconsolideerde jaarrekening maakt het grote plaatje overzichtelijk en zo kan het management de juiste beslissingen nemen.

Geconsolideerde jaarrekeningen moeten worden opgesteld door een accountant volgens de Nederlandse verslaggevingsregels, die zijn gebaseerd op de International Financial Reporting Standards (IFRS).

De geconsolideerde jaarrekening moet een waarheidsgetrouw en consistent beeld geven van de financiële positie, resultaten en kasstromen van het gehele concern, inclusief de moederonderneming en haar dochterondernemingen.

Voor een goede geconsolideerde jaarrekening moeten als eerste stap de balansen en winst- en verliesrekeningen van alle ondernemingen waaruit de “groep” bestaat (meestal holding en werkmaatschappijen) bij elkaar worden opgeteld. 

In de tweede stap worden vervolgens dubbeltellingen en onderlinge transacties daar weer vanaf getrokken, dit noemen we de zogenoemde eliminaties. Deze zijn nodig om te voorkomen dat bij het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening bijvoorbeeld omzet die van de ene entiteit geleverd wordt aan een andere entiteit dubbel wordt meegenomen. Daarnaast zijn er eliminaties waarbij bijvoorbeeld het aandelenkapitaal en onderling uitstaande vorderingen en schulden worden weggestreept. 

Een enkelvoudige jaarrekening is een financieel verslag dat alleen de financiële prestaties van één individuele onderneming of rechtspersoon weergeeft. Zo'n onderneming maakt dus alleen een eigen jaarrekening.

Een geconsolideerde jaarrekening is daarentegen een combinatie van de financiële gegevens van de moederonderneming en haar verschillende dochterondernemingen die opereren als afzonderlijke bedrijven. In de praktijk is er dan vaak sprake van een zogenaamde holding en de daar onderliggende bedrijven of werkmaatschappijen.

Een integrale consolidatie is een geconsolideerde jaarrekening waarin de balans en winst- en verliesrekening geheel geïntegreerd worden tot één overzicht. Het financieel samenvoegen geeft een vollediger overzicht dan de partiële consolidatie, die vooral geschikt is om de winst te analyseren. 

Bij een partiële consolidatie wordt er gekeken naar de verhouding aandelen, verspreidt onder de dochterbedrijven. Dit betekent dat de cijfers uit de balans en winst- en verliesrekening naar rato worden opgesteld.  

Daarnaast worden verkopen en uitstaande vorderingen van dochterbedrijven onderling van elkaar weggestreept. Kortom, de uiteindelijke winst verkopen aan derden wordt weergeven in de geconsolideerde jaarrekening. 

Geconsolideerde jaarrekeningen moeten verplicht openbaar worden gemaakt volgens de voorschriften van de Kamer van Koophandel en eventueel andere relevante toezichthoudende instanties. Het niet voldoen aan de wettelijke vereisten voor een geconsolideerde jaarrekening kan leiden tot financiële en juridische consequenties voor het moederbedrijf en de verantwoordelijke functionarissen.

Geconsolideerde jaarrekeningen deponeer je veilige en snel via een zogenaamde SBR-verbinding (Standard Business Reporting).